ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ (ÇED) NEDİR?
Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED), gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüdeen aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalar bütünüdür.
Ekonomik ve sosyal gelişmeye engel olmaksızın çevre değerlerini ekonomik politikalar karşısında koruyarak, yeni proje ve gelişmelerin çevreye olabilecek sürekli veya geçici potansiyel etkilerinin sosyal sonuçlarını ve alternatif çözümlerini, ilgili tüm tarafların görüş, kaygı ve önerilerini de dikkate alarak işletme öncesi, işletme sırası ve işletme sonrasını da içine alarak değerlendirilmesinin, izlenmesinin ve denetlenmesinin yapıldığı bir süreç olan ÇED ile ilgili ilk düzenleme ÇED Yönetmeliği adı altında ilk olarak 07/02/1993 tarihinde yayımlanmıştır.
Günümüze kadar 23/06/1997, 06/06/2002, 16/12/2003, 17/07/2008 ve 03/10/2013 tarihlerinde revize edilenÇED Yönetmeliği ile ilgili son değişiklik 25/11/2014 tarihinde yapılmış, aynı tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
ÇED’e TABİ FAALİYETLER
Yönetmeliğe tabi projeler/faaliyetler, Ek-I (Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi) veEK-II (Seçme Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler Listesi)olarak ayrılarak yedi alt sektör grubunda değerlendirilmiştir. Bu gruplar Yönetmelikte,
Planlanan projeler veya faaliyetler için ÇED Yönetmeliğine göre EK-I listesinde yer alan projeler için "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" veya "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumsuz” kararı verme yetkisi Bakanlığa aittir.
Bakanlık, Ek-II listesinde yer alan ve karar verme yetkisi ÇED Yönetmeliğine göre kendisinde olan projeler hakkındaki "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gereklidir" veya "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararı verme yetkisini 25/11/2014 tarihinde Valiliklere devretmiştir.
ÇED Yönetmeliği’nin ekli listelerinde yer almayan projeler/faaliyetler ise faaliyet sırasında 2872 Sayılı Çevre Kanunu ve bu kanuna bağlı olarak çıkarılan yönetmeliklerde belirtilen şartlara uyulması ve mer’i mevzuat çerçevesinde diğer izinlerin alınması şartıyla Yönetmelik kapsamı dışında değerlendirilmektedir.
ÇED Yönetmeliği kapsamında yer alan projeler için;
· (Yönetmeliğin 6. maddesinin 3. bendine göre) “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” veya “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararı alınmadıkça hiçbir teşvik, onay, izin yapı ve kullanım ruhsatı verilemez, proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez.
· “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” veya “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararı alınmadan yatırıma başlanan/kurulan faaliyetler, Çevre Kanunu’nun 15. maddesine istinaden ÇED Yönetmeliği (19.maddesinin (a) bendi) gereğince durdurulmaktadır.
· Bu durumda, Çevre Kanununun 20. maddesinin (e) bendi uyarınca idari para cezası uygulanmaktadır.
· ÇED Raporunda veya Proje Tanıtım Dosyasında taahhüt edilen hususlara uyulmadığının tespit edilmesi durumunda ise Yönetmeliğin 19.maddesinin (b) bendi gereğince (Çevre Kanunu’nun 20. maddesinin (e) bendi uyarınca) idari para cezası uygulanmaktadır.
ÇED Yönetmeliği hükümlerine tabi faaliyetlere/projelere verilen “ÇED Olumlu” ya da “ÇED Gerekli Değildir” kararları faaliyete başlanması için gereklidir ancak yeterli değildir. Diğer bir deyişle, ÇED Yönetmeliği kapsamında verilen kararlar nihai izin ve onay niteliği taşımamaktadır. Bu nedenle, yürürlükte olan mevzuat uyarınca ilgili tüm kurum ve kuruluşlardan gerekli izin, onay, görüş ve/veya ruhsatların alınması gerekmektedir.
EK-I TABİ PROJELER ÇED SÜREÇLERİ
EK-II TABİ PROJELER ÇED SÜREÇLERİ
KAPSAMDIŞI PROJELERDE ÇED SÜRECİ
ÇED YÖNETMELİĞİ EK2 LİSTESİNE TABİ OLUP KAPASİTEDEN DOLAYI KAPSAM DIŞI PROJELERDE BAŞVURU FORMU
ÇED YÖNETMELİĞİNE TABİ OLMAYAN PROJELER İÇİN BAŞVURU FORMU
BAŞVURU ŞEKLİ(E-ÇED)
DOĞAL SİT ALANI VE TABİAT VARLIKLARINA İLİŞKİN TALEPLERİN İNCELENMESİ SÜRECİ
DOĞAL SİT ALANLARI VE TABİAT VARLIKLARINA İLİŞKİN TALEPLERİN TVKBK'YA SUNULMASI SÜRECİ
KORUNAN ALANLARA İLİŞKİN İMAR PLANI TEKLİFLERİNİN İNCELENMESİ SÜRECİ
ÖÇK BÖLGELERİNDE MİMARİ VE PEYZAJ PROJELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ SÜRECİ
